Sự thật thú vị về Coban

Coban là kim loại chuyển tiếp nằm ở ô thứ 27 trong Bảng hệ thống tuần hoàn. Từ thời cổ đại các hợp chất coban đã được con người sử dụng để sản xuất thủy tinh màu xanh lam và làm đồ gốm. Ngoài ra, coban còn có vai trò sinh học và được ứng dụng rất nhiều trong các ngành công nghiệp thiết yếu. Sau đây là 10 sự thật thú vị về nguyên tố Coban!

Vị trí của coban trong bảng hệ thống tuần hoàn

10 Sự thật thú vị về nguyên tố Coban

1. Cái tên Coban bắt nguồn từ tiếng Đức có nghĩa là yêu tinh, “Kobold” do những người thợ mỏ đặt cho quặng coban cái tên này vì họ cho rằng nguyên tố này rắc rồi do quặng của nó thải ra hơi độc khi nấu chảy. Sau này các nhà khoa học đã khám phá ra hơi độc đó không phải do coban mà do asen có trong quặng tạo thành khí asen oxit rất độc.

Màu xanh coban 

2. Coban đã được con người sử dụng ít nhất trong 2.600 năm như là một chất nhuộm màu xanh lam cho đồ thủy tinh và đồ gốm quan trọng. Coban còn được tìm thấy trong đồ trang sức của người La Mã và Ba Tư cổ đại, tác phẩm điêu khắc của Ai Cập, trong tàn tích của Pompeii và trong các triều đại nhà Minh và nhà Đường của Trung Quốc.

Lọ gốm có màu xanh coban

3. Năm 1735, nhà hóa học Thụy Điển Georg Brandt (1694-1768) đã phân tích một sắc tố màu xanh lam đậm được tìm thấy trong quặng đồng. Brandt đã chứng minh rằng sắc tố chứa một nguyên tố mới, sau này được đặt tên là Cobalt. Ông đã có thể chứng minh rằng Cobalt là nguồn gốc của màu xanh lam trong thủy tinh, mà trước đây được cho là do bitmut được tìm thấy cùng với Cobalt.

4. Coban, mặc dù phân tán rộng rãi, chỉ chiếm 0,001% vỏ Trái đất. Nó được tìm thấy với số lượng nhỏ trong niken-sắt tự nhiên trên cạn và thiên thạch , trong Mặt trời và bầu khí quyển sao, và kết hợp với các nguyên tố khác trong nước tự nhiên , trong lớp vỏ ferromangan sâu trong đại dương , trong đất , trong thực vật và động vật , và khoáng sản như cobaltite , linnaeite , skutterudite , smaltite , heterogenite, và erythrite .

5. Coban là một nguyên tố vi lượng thiết yếu trong dinh dưỡng của động vật nhai lại (gia súc, cừu) và trong quá trình trưởng thành của các tế bào hồng cầu, DNA và đồng thời giúp giữ cho hệ thống thần kinh khỏe mạnh ở người dưới dạng vitamin B 12 (hay còn gọi là cobalamin), loại vitamin duy nhất được biết là có chứa một nguyên tố nặng như vậy.

Coban là một nguyên tố vi lượng thiết yếu trong dinh dưỡng của động vật nhai lại (gia súc, cừu) và trong quá trình trưởng thành của các tế bào hồng cầu, DNA

6. Coban-60 được sử dụng để tạo ra tia gamma được sử dụng để điều trị ung thư và khử trùng vật tư y tế.

7. Coban là một trong số ít các nguyên tố có tính sắt từ. Ở nhiệt độ cực cao, coban vẫn giữ được từ tính của nó nên rất hữu ích cho các nam châm chuyện dụng trong máy phát điện và ổ cứng. Ngoài ra, khi trộn thêm các kim loại phù hợp, coban cũng có thể tạo nên các vật liệu được gọi là “siêu hợp kim” giữ được sức bền của chúng dưới áp suất lớn và nhiệt độ cao. 

Kim loại coban

8. Vào giữa 20 thứ thế kỷ, một số nhà máy bia sử dụng coban như một phụ gia bia vì nó giúp duy trì đầu sủi bọt. Tuy nhiên, người ta sớm phát hiện ra rằng sự kết hợp giữa coban, uống nhiều rượu và chế độ ăn uống không tốt dẫn đến nguy cơ suy tim cao. Việc sử dụng coban trong bia đã bị ngừng sau phát hiện này.

9. Thủy tinh màu Coban cổ nhất được tìm thấy ở Ai Cập và có niên đại từ năm 1550-1292 trước Công nguyên.

10. Năm 2010, một nhóm các nhà khoa học Đức là những người đầu tiên ghi nhận một nguyên tử thay đổi spin của nó. Khám phá được thực hiện bằng cách sử dụng một nguyên tử coban.