Bài 32. Ankin
Nội dung bài học Ankin tìm hiểu khái niệm đồng đẳng, đồng phân, danh pháp & CTPT của ankin; Phương pháp điều chế, ứng dụng của axetilen. Sự giống và khác về tính chất hoá học giữa ankin và anken.
I. ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP
1. Dãy đồng đẳng ankin
Ankin: là những hidrocacbon mạch hở có 1 liên kết 3 (C≡C) trong phân tử.
Dãy đồng đẳng của ankin: C2H2, C3H4, … CnH2n-2 (n ≥2)
Công thức electron: 
Công thức cấu tạo: H−C≡C−H
Mô hình phân tử axetilen dạng đặc và dạng rỗng
2. Đồng phân
Hai chất đầu dãy C2, C3 không có đồng phân ankin.
Các ankin từ C4 trở lên có đồng phân vị trí liên kết ba
Từ C5 còn có đồng phân mạch Cacbon (tương tự anken)
3. Danh pháp
a) Tên thông thường
.png)
b) Tên thay thế:
Số chỉ vị trí-tên nhánh|tên mạch chính|-số chỉ vị trí-in
Các ankin có liên kết ba đầu mạch (dạng R−C≡CH)
II. TÍNH CHẤT VẬT LÝ
Ankin có nhiệt độ sôi tăng dần theo chiều tăng của phân tử khối.
Ankin có nhiệt độ sôi cao hơn và khối lượng riêng lớn hơn các anken tương ứng.
Các ankin không tan trong nước và nhẹ hơn nước.
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
Nguyên tử C của liên kết 3 ở trạng thái lai hoá sp (lai hoá phẳng) → (HCC) = 180o
Liên kết 3 C≡C gồm 1 liên kết σ và 2 liên kết π
1. Phản ứng cộng
a. Cộng Hidro
Dùng Pb/PdCO3 hoặc Pd/BaSO4. Ankin chỉ cộng một phân tử hidro tạo anken.
CH≡CH + H2 
CH2 ═ CH2
CH≡CH + 2H2 CH3 ─ CH3
b. Cộng brom, clo
CH≡CH + Br2 → CHBr = CHBr
CHBr = CHBr + Br2 →CHBr2─CHBr2
c. Cộng nước (hiđrat hoá):
CH≡CH + H2O →(HgSO4, H2SO4)[CH2 = CH─OH]⥩CH3CHO
Lưu ý: Phản ứng cộng HX, H2O vào các ankin trong dãy đồng đẳng của axetilen cũng tuân theo quy tắc Maccopnhicop như anken.
d. Phản ứng đimehoá, trimehoá.
2 CH≡CH→(to, xt)CH2 ═ CH─C≡CH
3 CH≡CH→(to, xt)C6H6 (benzen)
1.3.2. Phản ứng thế bằng ion kim loại
Phản ứng thế nguyên tử Hidro của C2H2 bằng ion bạc
a) trước khi sục khí C2H2 b) Sau khi sục khí C2H2
CH≡CH + 2AgNO3 + 2 NH3 → AgC≡CAg ↓vàng + 2 NH4NO3
Nguyên tử H đính với C mang liên kết 3 linh động hơn rất nhiều so với C liên kết đôi, đơn => nó có thế bởi ion KL.
Phản ứng này dùng để nhận biết các ankin 1 (có liên kết 3 ở đầu mạch)
RC≡CH + 2 AgNO3 + 2 NH3→ RC≡CAg + 2 NH4NO3
3. Phản ứng oxi hoá
a. Phản ứng oxi hoá hoàn toàn
2CnH2n-2 + (3n -1)O2 → 2nCO2 + 2(n-1) H2O
b. Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn
Mất màu KMnO4
Axetilen làm mất màu dd thuốc tím
IV. ĐIỀU CHẾ
1. Phòng thí nghiệm
CaC2 + H2O → Ca(OH)2 + C2H2 ↑
2. Công nghiệp
Axetilen được sản xuất chủ yếu từ metan
2CH4 → C2H2 + 3H2 (ĐK: 1500oC)
V. ỨNG DỤNG
Dùng trong công nghiệp hàn cắt kim loại
Nguyên liệu tổng hợp chất hữu cơ cơ bản.
Tổng số đánh giá:
Xếp hạng: / 5 sao
Chia sẻ
Các bài giảng hoá học liên quan
Chương 6. Nhóm Oxi. Bài 40. Khái quát về nhóm Oxi
Nguyên tử của những nguyên tố trong nhóm oxi có cấu tạo như thế nào? Cấu tạo nguyên tử ảnh hưởng như thế nào đến tính chất hóa học của các nguyên tố trong nhóm?
Bài 52. Chuẩn độ oxi hóa – khử bằng phương pháp pemanganat
Biết nguyên tắc của phương pháp chuẩn độ oxi hóa – khử thông qua phương pháp pemanganat
Mở Đầu Môn Hóa Học
Giúp các ban học giỏi môn Hóa lớp 8, ngoài những bài tập trên lớp thì các bạn phải tự luyện tập và thực hành thêm thật nhiều. Để rèn luyện kỹ năng giải bài tập Hóa.
CHƯƠNG 7 HIĐROCACBON THƠM, NGUỒN HIĐROCACBON THIÊN NHIÊN. HỆ THỐNG HÓA VỀ HIĐROCACBON
Hôm nay chúng ta học chương mới, đó là hiđrocacbon thơm. Vậy hiđrocacbon thơm là gì? Chia làm mấy loại? Nó có những ứng dụng nào trong cuộc sống?
Để trả lời những câu hỏi trên chúng ta sẽ tìm hiểu một chương mới: Chương 7 Hiđrocacbon thơm – nguồn hiđrocacbon thiên nhiên – hệ thống hóa về hiđrocacbon
Bài đầu tiên chúng ta tìm hiểu trong chương này là Bài 35 Benzen và đồng đẳng. Một số hiđrocacbon thơm khác
Bài 34. Crom và hợp chất của Crom
Nội dung bài học trình bày cụ thể, tỉ mỉ về Crom và hợp chất của crom. Thông qua bài học các em học sinh biết được vị trí của Crom trong Bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hóa học; cấu tạo nguyên tử, tính chất vật lí – hóa học và phương pháp điều chế. Biết được tính chất và ứng dụng của một số hợp chất quan trọng của Crom như oxit và muối Crom (III), Crom (VI).
Một số định nghĩa cơ bản trong hoá học.
Mol là gì?
Trong hóa học, khái niệm mol được dùng để đo lượng chất có chứa 6,022.10²³ số hạt đơn vị nguyên tử hoặc phân tử chất đó. Số 6,02214129×10²³ – được gọi là hằng số Avogadro.
Độ âm điện là gì?
Độ âm điện là đại lượng đặc trưng định lượng cho khả năng của một nguyên tử trong phân tử hút electron (liên kết) về phía mình.
Kim loại là gì?
Kim loại (tiếng Hy Lạp là metallon) là nguyên tố có thể tạo ra các ion dương (cation) và có các liên kết kim loại, và đôi khi người ta cho rằng nó tương tự như là cation trong đám mây các điện tử.
Nguyên tử là gì?
Nguyên tử là hạt nhỏ nhất của nguyên tố hóa học không thể chia nhỏ hơn được nữa về mặt hóa học.
Phi kim là gì?
Phi kim là những nguyên tố hóa học dễ nhận electron; ngoại trừ hiđrô, phi kim nằm bên phải bảng tuần hoàn.
Những sự thật thú vị về hoá học có thể bạn chưa biết
Sự thật thú vị về Hidro
Hydro là nguyên tố đầu tiên trong bảng tuần hoàn. Nó là nguyên tử đơn giản nhất có thể bao gồm một proton trong hạt nhân được quay quanh bởi một electron duy nhất. Hydro là nguyên tố nhẹ nhất trong số các nguyên tố và là nguyên tố phong phú nhất trong vũ trụ.
Sự thật thú vị về heli
Heli là một mặt hàng công nghiệp có nhiều công dụng quan trọng hơn bong bóng tiệc tùng và khiến giọng nói của bạn trở nên vui nhộn. Việc sử dụng nó là rất cần thiết trong y học, khí đốt cho máy bay, tên lửa điều áp và các tàu vũ trụ khác, nghiên cứu đông lạnh, laser, túi khí xe cộ, và làm chất làm mát cho lò phản ứng hạt nhân và nam châm siêu dẫn trong máy quét MRI. Các đặc tính của heli khiến nó trở nên không thể thiếu và trong nhiều trường hợp không có chất nào thay thế được heli.
Sự thật thú vị về Lithium
Lithium là kim loại kiềm rất hoạt động về mặt hóa học, là kim loại mềm nhất. Lithium là một trong ba nguyên tố được tạo ra trong BigBang! Dưới đây là 20 sự thật thú vị về nguyên tố Lithium – một kim loại tuyệt vời!
Sự thật thú vị về Berili
Berili (Be) có số nguyên tử là 4 và 4 proton trong hạt nhân của nó, nhưng nó cực kỳ hiếm cả trên Trái đất và trong vũ trụ. Kim loại kiềm thổ này chỉ xảy ra tự nhiên với các nguyên tố khác trong các hợp chất.
Sự thật thú vị về Boron
Boron là nguyên tố thứ năm của bảng tuần hoàn, là một nguyên tố bán kim loại màu đen. Các hợp chất của nó đã được sử dụng hàng nghìn năm, nhưng bản thân nguyên tố này vẫn chưa bị cô lập cho đến đầu thế kỉ XIX.
So sánh các chất hoá học phổ biến.
S2F10 và SClF5.17H2O
Điểm khác nhau về tính chất vật lý, hoá học giữa chất Đi lưu huỳnh decaflorua và chất Lưu huỳnh clorua pentaflorua heptadecahidrat
HSbCl4 và RbO3
Điểm khác nhau về tính chất vật lý, hoá học giữa chất Tetrachloroantimonic(III) acid và chất Rubidium ozonide
Cs2S2O7 và CrSi2
Điểm khác nhau về tính chất vật lý, hoá học giữa chất Xezi Pyrosunphat và chất Crom silicua
Rb2S2O7 và RbHCO3
Điểm khác nhau về tính chất vật lý, hoá học giữa chất Dirubidi Disunphat và chất Rubidi hidro cacbonat